معرفی کوتاه صنایع دستی یزد

سفال و سرامیک:
هنر سفالگری در استا ن یزد به ویژه شهر میبد با طرح های ویژه از حال و هوای کویر نشات گرفته است.
در اصطلاح محلی به تولیدات سفال کواره می گویند. سفال و سرامیک میبد با نقش های اصیل خورشید خانم و مرغ و ماهی شهرت فراوان دارد. خورشید سمبل آفتاب درخشان کویر مرغ نماد گونه ای از گنجشکان نواحی کویری و ماهی کنایه از کم آبی این سرزمین است.
طرح سرامیک میبد با نقش خورشید ، مرغ و ماهی در نمایشگاه بین المللی مونیخ در سال‪۱۹۷۱میلادی برنده مدال طلا شد و در سایر نمایشگاه ها با استقبال بازدیدکنندگان و تایید صاحبنظران روبرو شده است.
کوزه ها و کاسه های ساخت استان یزد به ویژه ساخته های شهر میبد از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردارند و نمونه های آن در سفال های سایر نقاط ایران به چشم نمی خورند.
کواره های ساخت میبد عبارتند از سفال ساده بی لعاب و سفال لعاب دار کاشی سازی :
کاشی سازی عبارت از به کارگیری کاشی های زیبا و گوناگون سنتی در معماری بناهاست.
این هنر در استان یزد قدمتی ‪ ۷۰ساله دارد و هنرمندان ابتدا اشکال دلخواه کاشی را تهیه و سپس روی آنها را نقاشی و سپس آنها را لعاب داده و پخت می کنند.
انواع کاشی این استان عبارت از کاشی یزدی ، شش گوش ، حاشیه و هفت رنگ است زرگری:
زرگری یکی از هنرهای دستی استان یزد است که با طرح های بسیار زیبا از نقوش ساده هندسی و نمادین با تلفیق سنگ ها و گوهرهای قیمتی زیورهای بسیار متنوع برای زینت زنان و دختران می آفرینند.
این زیور آلات شامل گوشواره ، سینه ریز ، دستبند ، انگشتر ، حلقه و النگو است.
از جمله ابزار زرگری که تا ‪ ۵۰سال پیش مورد استفاده بود و در حال حاضر منسوخ شده می توان به ترازوهای مثقالی ، انبر سر کج و حدیده اشاره کرد.
از جمله استادکاران زرگر قدیم می توان سیدعلی سامیه زرگر را نام برد که شهرتی کشوری و جهانی دارد.
زیلو بافی:
این دست بافته زیبا، خاص مناطق حاشیه کویری است و تولیدات آن با نوع زندگی مردم منطقه تطابق دارد و بخشی از اعتقادات مذهبی، تاریخی ، طبیعت و گویش مردم این نواحی نیز بر تار و پود آن نقش بسته است.
زیلو بافی در شهر میبد سابقه دیرینه ای دارد و برخی سابقه زیلو بافی را به قرن هشتم هجری قمری و دوره مظفریان نسبت می دهند.
قدیمی ترین و نفیس ترین زیلوهای میبد به قرن دوازدهم هجری قمری تعلق دارد در مجموع رنگهای آن با اندکی اختلاف یکسان و چشم نواز است و سه تخته زیلو در مسجد جامع هفتادر در عقدا وجود دارد که در نوع خود بی نظیر است.
از دیگر زیلوهای میبد می توان به زیلوی آویخته مسجد امیر چخماق و زیلوهای مسجد رکن آباد اشاره کرد.
فرش بافی:
این صنعت در تمام شهرها و روستاهای استان یزد رواج دارد و نقشه های اصیل فرش یزد به نام های هراتی، گل ماهی ، سردار جنگلوکرمانیاست.
شعر بافی:
شعر بافی در ابتدا توسط زنان انجام می شد اما رفته رفته این هنر به یک کار کارگاهی و مردانه تبدیل شد.
تا چند سال پیش صدای کار دستگاههای شعر بافی در بیشتر کوچه های یزد شنیده می شد .
کارهای شعر بافی متنوع و دست بافته های آن عبارتند از ترمه ، زری بافی ، شمد ، دستمال ، مخمل ، دارایی و چادر شب می باشد.
ترمه :
ترمه بافی در استان سابقه ای بیش از ‪ ۲۵۰سال دارد و همواره جزو سوغات مهم این شهر و یکی از اقلام صادراتی آن بوده است.
ترمه پارچه ای است در نهایت زیبایی که تار آن از ابریشم طبیعی و پودش از ابریشم نخ ، پشم و کرک الوان است.
در گذشته ترمه را با دست می بافتند از این رو به آن انگشت بافت می گفتند.
انواع ترمه عبارتند از شالهای چارقدی، شال بندی، راه راه، اتابکی ، کشمیری ، رضایی ، امیری و یزدی .
گیوه بافی:
این هنر ، بافتنی و سرگرمی زنان روستایی هنگام فراغت از کار است.
زنان با استفاده از نخ پنبه ای و سوزن گیوه می بافند .
در مناطقی مانند تفت ، مهریز ، هنزا ، نیر و بهاباد هنوز گیوه بافی ادامه دارد.
پس از آنکه بافت رویه گیوه توسط زنان به اتمام رسید ، مردان نیز کار دوخت آن را انجام می دهند.
حصیر بافی :
حصیر بافی یا بافت بوریا که با استفاده از الیاف درخت خرما است در مناطق مختلف استان یزد چون بافق ، طبس ، بهاباد ، مبارکه و روستای زردین تفت رواج دارد.
مهمترین مراکز تولید این صنعت در مناطق طبس و بافق متمرکز است .

نویسنده : یزد فردا
منبع خبر : خبرگزاری فردا